Τώρα που έρχεται το καλοκαίρι πρέπει όλοι να απολαμβάνουμε αλλά και να προσέχουμε την έκθεση μας στον ήλιο. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα όπως ηλίαση, ηλιακά εγκαύματα και καρκίνο του δέρματος.

Ηλικιωμένοι άνθρωποι και παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα στην ακτινοβολία και μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρά προβλήματα. Όταν υπάρχει καύσωνας άτομα με καρδιολογικά, πνευμονολογικά και αλλά προβλήματα δεν πρέπει να κυκλοφορούν για πολλές ώρες, πρέπει να προσέχουν την διατροφή τους και να καταναλώνουν αρκετό νερό. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο ηλικιωμένα άτομα να παρουσιάσουν συμπτώματα αφυδάτωσης, κόπωσης και επιδείνωσης της γενικής τους κατάστασης.

Όταν πηγαίνουμε στην παραλία για ηλιοθεραπεία πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Η ηλιοθεραπεία πρέπει να γίνεται με μέτρο, πρέπει να φοράμε καπέλο, να καθόμαστε κάτω από ομπρελά και να καταναλώνουμε αρκετό νερό. Πρέπει να χρησιμοποιούμε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας ακόμα και όταν βρισκόμαστε μέσα στην θάλασσα, και το αντηλιακό πρέπει να τοποθετείται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Αν δεν είμαστε προσεκτικοί κινδυνεύουμε από ηλίαση, αφυδάτωση, πονοκέφαλους και ηλιακά εγκαύματα. Τα ηλιακά εγκαύματα μπορεί να είναι πρώτου ή και δεύτερου βαθμού και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση. Ιδιαίτερα επιρρεπής σε εγκαύματα είναι άνθρωποι με πολύ ανοιχτόχρωμο δέρμα. Όταν αντιληφθούμε ότι έχουμε πάθει έγκαυμα πρέπει κατευθείαν να πλύνουμε την περιοχή με κρύο νερό και μετά να αναζητήσουμε τις συμβουλές κάποιου Πλαστικού Χειρουργού. Ανάλογα με τη βαρύτητα του εγκαύματος η τοπική περιποίηση είναι διαφορετική, υπάρχουν ειδικά αντισηπτικά και αλοιφές για κάθε είδος εγκαύματος. Αν το έγκαυμα είναι εκτεταμένο τα παυσίπονα είναι απαραίτητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις αν το έγκαυμα είναι βαθύ και αν είναι εκτεταμένο μπορεί να χρειαστεί η νοσηλεία του ασθενούς σε νοσοκομείο. Σας συμβουλεύω να μην ακούτε απόψεις γνωστών και φίλων για πρακτική αντιμετώπιση των εγκαυμάτων (οδοντόπαστα, μέλι, γιαούρτια κλπ), γιατί συνήθως αυτές οι συμβουλές είναι λάθος και το αποτέλεσμα είναι τα εγκαύματα να χειροτερεύουν και να μολύνονται. Το σωστό είναι να ζητάτε την συμβουλή είτε ενός Πλαστικού Χειρουργού είτε ενός φαρμακοποιού.

Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί επίσης να προκαλέσει μελλοντικά καρκίνο του δέρματος. Οι δυο βασικότερες μορφές είναι ο βασικοκυτταρικός καρκίνος και το μελάνωμα. Έτσι καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να είμαστε προσεκτικοί κατά την έκθεση μας στον ήλιο.

Ο βασικοκυτταρικός καρκίνος είναι αρκετά συχνός σε ηλικία άνω των 60 ετών και συνήθως εμφανίζεται στο πρόσωπο και στα χέρια. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αρκετά προσεκτικοί και αν βρουν κάποιο σημάδι ή κάποια πληγή η οποία δεν περνάει επισκέπτονται κάποιον δερματολόγο. Η αντιμετώπιση του βασικοκυτταρικού καρκινώματος γίνεται από τους Πλαστικούς Χειρουργούς με χειρουργική αφαίρεση και βιοψία. Όταν η βιοψία δείξει ότι είναι βασικοκυτταρικό καρκίνωμα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και η θεραπεία έχει τελειώσει. Το μόνο που είναι απαραίτητο είναι να είμαστε προσεκτικοί και αν στο μέλλον παρουσιάσουμε κάποιο καινούριο σημάδι να επισκεφθούμε και πάλι κάποιον ειδικό.

Το μελάνωμα όπως οι περισσότεροι γνωρίζουμε είναι πολύ πιο σοβαρό. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια αύξηση των περιστατικών. Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Εμφανίζεται είτε σε δέρμα το οποίο πριν ήταν υγιές είτε στο σημείο όπου προϋπάρχει κάποια ελιά. Όταν έχουμε ένα σημάδι μια ελιά) το οποίο είναι καφέ ή μαύρο πρέπει κατά διαστήματα να το ελέγχουμε και να προσέχουμε αν υπάρχει κάποια αλλαγή. Αν το σημάδι μεγαλώσει απότομα, αν το χρώμα σκουρύνει, αν αιμορραγεί, αν μας προκαλεί πόνο και γενικότερα αν υπάρχει κάποια αλλαγή στο σημάδι πρέπει να ζητήσουμε την συμβουλή από κάποιο Δερματολόγο ή Πλαστικό Χειρούργο. Τότε η σωστή αντιμετώπιση είναι η χειρουργική αφαίρεση και η βιοψία. Αν η βιοψία δείξει μελάνωμα τότε ο ασθενής είναι απαραίτητο να εξετασθεί από ιατρό Ογκολόγο. Ανάλογα με την κάθε περίπτωση ο ασθενής πολύ πιθανώς να χρειαστεί παρακλινικές εξετάσεις (εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία θώρακος και αξονική τομογραφία), συμπληρωματικές χειρουργικές επεμβάσεις και χημειοθεραπεία. Το μελάνωμα μπορεί να προκαλέσει μεταστάσεις σε αλλά σημεία του σώματος. Σε αυτήν την περίπτωση η πρόγνωση είναι κακή και η ζωή του άρρωστου κινδυνεύει.

Όπως καταλαβαίνετε μπορεί η παραλία και η ηλιοθεραπεία να είναι κάτι το οποίο όλοι το αποζητούμε και το απολαμβάνουμε αλλά πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί. Τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν μπορεί να είναι από απλά και ασήμαντα ένα μικρό επιφανειακό έγκαυμα) μέχρι πάρα πολύ σοβαρά (μελάνωμα). Κάθε καλοκαίρι τόσο στα περιοδικά όσο και στην τηλεόραση δίνονται συμβουλές για την έκθεση στον ήλιο και στον καύσωνα και καλό θα είναι να τις προσέχουμε και να τις ακολουθούμε. Επίσης καλό θα είναι να προσέχουμε ιδιαίτερα τα άτομα τα οποία είναι ευπαθή όπως τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με σοβαρά ιατρικά προβλήματα.

Καλό καλοκαίρι!

Λ. Μιχαλάκη, MD, MRCS, EBOPRAS
Πλαστικός Χειρουργός